Μια παράδοση που έχει ξεπεράσει τον ένα αιώνα είναι αυτή της κατάδυσης του Σταυρού στη γέφυρα του Κοσύνθου που βρίσκεται στη συνοικία Σαμακώβ.

Το φωτογραφικό αρχείο με τις παλιές φωτογραφίες της Ξάνθης, στο Facebook που επιμελείται ο Τάσος Τεφρωνίδης, παραδίδει πολύ σημαντικά καρέ από την ημέρα των Θεοφανείων, τον προηγούμενο αιώνα και τις δύο γέφυρες που προϋπήρχαν της σημερινής. Η φετινή συγκυρία άλλωστε, φέρνει άλλη μια γέφυρα, αυτή τη φορά κρεμαστή, βορειότερα της χτιστής σημερινής και των δύο ξύλινων του προηγούμενη αιώνα.

Θεοφάνεια από το 1900 στον ίδιο μέρος

Μια πολύ μαζική κοινωνική συνάθροιση με την ευκαιρία μιας θρησκευτικής εορτής, που λάμβανε χώρα ακριβώς στο ίδιο σημείο, ήδη από το 1900. Στην παρακάτω φωτογραφία καταγράφεται  ο ο εορτασμός των Θεοφανείων το 1900 (!) στην πρώτη φάση της κατασκευής της γέφυρας, όπως και στη δεύτερη φωτογραφία  εμφανίζεται ένας εορτασμός των Φώτων λίγα χρόνια αργότερα. Η περίφημη γέφυρα θα καταρρεύσει το 1912 από μεγάλη πλημμύρα και θα χτιστεί, με παρόμοια μορφή

Στην Τρίτη εικόνα εμφανίζεται ο εορτασμός των Θεοφανείων του 1933 καθώς επίσης και στην τέταρτη εικόνα είναι τα Φώτα, στη δεκαετία του ΄40, πολύ πριν κατασκευαστεί η νέα γέφυρα (η σημερινή) η οποία απείχε μερικά μέτρα από αυτή που εμφανίζεται στις παλιές φωτογραφίες της Ξάνθης. Μαζικότερη συμμετοχή του κόσμου αλλά και μεγαλύτερη προσμονή ίσως για τους γενναίους που θα πέσουν στα νερά του Κόσυνθου για να πιάσουν το Σταυρό και να απολαύσουν ένα 24ωρο ως μικροί ήρωες στις γειτονιές της πόλης, κάποτε.

Η πρώτη γέφυρα το 1900

Αρχές του 20ου αιώνα

Η δεύτερη γέφυρα το 1933

Δεκαετία του ’40