Tο έργο του Tom Peuckert σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καντιώτη παρουσιάζει η ΦΕΞ για δύο μόνο παραστάσεις στην Ξάνθη την Τρίτη 9 & Τετάρτη 10 Οκτωβρίου και ώρα 21.00 στο Δημοτικό Θέατρο Ξάνθης. Η Είσοδος κοστίει 10 & 15 €

Σκέψεις για το κείμενο

Ο (εσωτερικός) μονόλογος του Tom Peuckert. Ο Artaud θυμάται τον Hitler και το Cafe Roman, εξ ολοκλήρου επινοημένος, στηρίζεται σε ένα πραγματολογικό δεδομένο: Από την ψυχιατρική κλινική Rodez του Παρισιού, όπου είχε εισαχθεί, λίγο μετά τα σαράντα του χρόνια (αρχής γενομένης από το 1937), ο θεωρητικός του «Θεάτρου της σκληρότητας» (1935) συντάσσει ένα σύντομο κείμενο-αφιέρωση στο βιβ,ίο του Les Nouvelles Revelations de l’Etre (Gallimard, 1956) με ημερομηνία την «3η Δεκεμβρίου 1943» και αποδέκτη τον Adolf Hitler. Του υπενθυμίζει την πρώτη τους συνάντηση τον Μάιο του 1932, «κάποιο απόγευμα στο Cafe Roman» στο Βερολίνο, και παρακαλεί τον θεό «να του δίνει την χάρη του». Ισχυρισμός ασφαλώς παραισθητικός. Το Cafe Roman υπήρξε πράγματι ο γνωστότερος χώρος συνάντησης καλλιτεχνών και διανοουμένων την εποχή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.

Η Διεύθυνση της κλινικής θα αποκρύψει την αφιέρωση και η συνέχεια του δράματος θα παιχτεί στην εσωτερική, θυελλώδη σκηνή του αποστολέα ως μνήμη μιας φανταστικής συνάντησης και, ωστόσο, ως πραγματική επίθεση εναντίον της δυτικής σκέψης, εναντίον του διαχωρισμού της τέχνης από την ζωή. Ακόμη, εκβιασμένη (προληπτική) μνήμη μιας «εμετικής σύμπτωσης και ταύτισης» με το τερατώδες.

Το «θέατρο της σκληρότητας» θέλησε να διπλασιάσει τη σκληρότητα της ζωής. Le theatre et son double. Το θέατρο και το είδωλό του. Ο Artaud (1896-1948), που έφτασε να δηλώσει πως ο Hitler ετοίμασε τον πόλεμο για να τον απελευθερώσει, εκβιάζει την ταύτισή του με έναν πρώην επίδοξο και αποτυχημένο καλλιτέχνη, και εισχωρεί στον παραληρηματικό του «επί σκηνής» λόγο, αυτόν που κατόρθωσε να καταργήσει το θέατρο κηρύσσοντας τον πόλεμο κατά πάντων και αφυπνίζοντας (κατά τον Artaud πάντα) το σκοτεινό ένστικτο του γερμανικού λαού.

Το έργο γράφτηκε και παίχτηκε με επιτυχία στο Berliner Ensemble (πρεμιέρα στις 3 Οκτωβρίου του 2000) σε σκηνοθεσία του Paul Plamper, με τον Martin Wutt ke στο ρόλο του παραληρηματικού Artaud, ή μά! ον ενός σχιζοφρενούς που θέλει να ταυτιστεί με τον Artaud που θέλει να ταυτιστεί με τον Hitler. Με ένθετο σημείωμά του στο πρόγραμμα της παράστασης, ο Botho Straus προειδοποιεί το κοινό να ελέγξει τις αντιδράσεις του, να παραμείνει κυρίαρχο του μοναδικού όπλου που διαθέτει, της γλώσσας του, για να μη βεβηλωθεί ο ιερός χαρακτήρας της τέχνης.

Τέλος, στον «σταθμό Anhalter» του Βερολίνου (Την κάπνα που είδα στο σταθμό Anhalter, λέει ο Artaud του Peuckert) αναφέρεται και ο Paul Celan. Εκεί έφτασε σιδηροδρομικώς κατά την πρώτη του επίσκεψη στη Γερμανία το 1938: «Μέσω Κρακοβίας / έφτασες, στο σταθμό / Anhalter / κύλησε προς το βλέμμα σου ένας καπνός, / που ερχόταν από το αύριο (Του κανενός το ρόδο, μτφρ. Χ.Γ. Λάζος, Άγρα 1995, σ. 211).

[Αναδημοσίευση από το περ. ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ, τχ. 157-8, Αύγ. 2007, 126-127]

ΣΥΜΕΩΝ ΓΡ. ΣΤΑΜΠΟΥΛΟΥ

Οι συντελεστές της παράστασης

Μετάφραση Συμεών Γρ. Σταμπουλού

Σκηνοθεσία Δημήτρης Καντιώτης

Φωτισμοί Χριστίνα Θανάσουλα

Σκηνικά-Κοστούμια Ηλίας Λόης

Ηλεκτρονική επεξεργασία της προβολής Βασίλης Γραβαρίτης

Φωτογραφίες Άκης Δέτσης

Επιμέλεια παραγωγής Κορίνα Ζαρταμοπού,ου

Τραγούδι Andre Maia

Τσέλο Αλέξανδρος Μποτίνης

Ηθοποιός Νίκος Παντελίδης