Ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου (Trans Adriatic Pipeline – TAP) αποτελεί κομμάτι του σχεδιασμού της ΕΕ για τον λεγόμενο Νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου,που στόχο έχει τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ από τη Ρωσία. Το έργο αποτελεί βασικό πυλώνα στα σχέδια της αστικής τάξης για μετατροπή της χώρας σε ενεργειακό κόμβο και η κατασκευή του διαφημίζεται από την κυβέρνηση ως ένδειξη «αλλαγής του επενδυτικού κλίματος», από την οποία θα βγει τάχα ωφελημένος ο λαός.

Οταν τον Γενάρη του 2016 δρομολογούνταν οι εργασίες κατασκευής του αγωγού, από τα κυβερνητικά επιτελεία διαρρέονταν εκτιμήσεις για άμεσες και έμμεσες νέες θέσεις εργασίας, που θα προσέγγιζαν τις 10.000. Σήμερα, στον TAP απασχολούνται περίπου 3.000 εργαζόμενοι, στην πλειοψηφία τους με συμβάσεις αορίστου χρόνου, που διακόπτονται όποτε θέλουν οι μεγαλοεργολάβοι, και με ολιγόμηνες συμβάσεις (4μηνα, 3μηνα και συμβάσεις ενός μήνα). Η εκτίμηση είναι ότι στη φάση λειτουργίας του αγωγού, οι θέσεις εργασίας θα μειωθούν σε περίπου 150 – 200.

Ανάλογα με τον μεγαλοεργολάβο, οι εργαζόμενοι στην κατασκευή του έργου πληρώνονται είτε με τα ψίχουλα της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, είτε με λίγο μεγαλύτερους μισθούς. Οι εργάτες προσλαμβάνονται να δουλεύουν 6,40 ώρες τη μέρα, δηλαδή 40 ώρες τη βδομάδα. Αν προσθέσει κανείς το μισάωρο διάλειμμα, που είναι εκτός ωραρίου εργασίας, τις «νόμιμες» ώρες υπερεργασίας (περίπου δύο τη μέρα) και το χρόνο μέχρι να πάνε στο σκάμμα και να επιστρέψουν από αυτό, έχουν συμπληρώσει ήδη το 10ωρο, χωρίς να υπολογίζεται ο χρόνος από και προς την εργασία. Εννοείται ότι οι όποιες υπερωρίες δεν αναφέρονται πουθενά, ούτε βέβαια πληρώνονται.

Τεχνικό προσωπικό, χειριστές, συγκολλητές, επιβλέποντες αρχαιολόγοι, εργάτες, δουλεύουν σε σκληρές συνθήκες, σε χωράφια, στα βουνά, σε καύσωνα, με 42 βαθμούς το καλοκαίρι και με -15 το χειμώνα. Συχνές είναι οι καταγγελίες για εργατικά «ατυχήματα», που όμως δεν αναφέρονται πουθενά, ενώ το φετινό καλοκαίρι υπήρξαν και περιπτώσεις θερμοπληξίας.

Στις καταγγελίες του Συνδικάτου Οικοδόμων Θεσσαλονίκης, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί έκαναν πλάτες στην εργοδοσία. Αρνούνταν να παρέμβουν, επικαλούμενοι ότι δεν ισχύει π.χ. η ΣΣΕ του 2009, που προβλέπει ότι με 38 βαθμούς υπό σκιά σταματάνε οι εργασίες και το μεροκάματο καταβάλλεται στο ακέραιο. Μόνο κάτω από την παρέμβαση του Σωματείου και της Ομοσπονδίας Οικοδόμων σταμάτησαν οι εργασίες στο τεχνικό κομμάτι και ορισμένα τμήματα του έργου, την περίοδο του καύσωνα.

Οι απλοί εργάτες που απασχολούνται στο τμήμα του TAP στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη παίρνουν γύρω στα 1.000 ευρώ μεικτά, ενώ οι συνάδελφοί τους στο τμήμα του TAP στην Κεντρική Μακεδονία πληρώνονται λίγο παραπάνω από την Εθνική ΣΣΕ, με το μέσο όρο να διαμορφώνεται στα 600 – 700 ευρώ. Οι αρχαιολόγοι π.χ. προσλαμβάνονται από τον ΑΚΤΩΡΑ με την κλαδική ΣΣΕ, ενώ η «Bonatti SpA» τους προσλαμβάνει με την Εθνική ΣΣΕ και δίνει ως «οικειοθελή παροχή» την επιπλέον διαφορά.

Πρόσφατα, η «Bonatti SpA» δρομολόγησε 250 – 300 απολύσεις έως το τέλος του Σεπτέμβρη, με τη μη ανανέωση των συμβάσεων κυρίως αρχαιολόγων και εργατών στις αρχαιολογικές εργασίες. Ο σχεδιασμός αυτός βρίσκεται σε εξέλιξη. Περισσότεροι από 100 εργαζόμενοι απολύθηκαν από Σέρρες και Δράμα, όπου έχει τελειώσει το μεγαλύτερο μέρος των ανασκαφικών εργασιών και επιβλέψεων. Απολύσεις έγιναν όμως και στη Θεσσαλονίκη, όπου οι ανασκαφές και επιβλέψεις είναι σε πλήρη εξέλιξη. Απολύθηκαν δύο αρχαιολόγοι που είχαν προσληφθεί με 4μηνες συμβάσεις και 14 εργάτες, επίσης με 4μηνες συμβάσεις. Την επόμενη βδομάδα αναμένονται κι άλλες απολύσεις.

Επιβεβαιώνεται δηλαδή και εδώ ότι η προσωρινή, μερική, κακοπληρωμένη απασχόληση γίνεται το μόνιμο, γενικευμένο μοντέλο εργασίας, που χρησιμοποιείται ως «προσάναμμα» στην ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία των μεγάλων επιχειρήσεων. Η «ανάπτυξη» που διαφημίζει η κυβέρνηση, για τους εργαζόμενους στηρίζεται σε θέσεις εργασίας χτισμένες πάνω στους αντιλαϊκούς νόμους όλων των προηγούμενων ετών, με χαμηλά μεροκάματα, χωρίς ένσημα ειδικότητας, με εντατικοποίηση της εργασίας μέσα από εξαντλητικά ωράρια, με 8ωρα που γίνονται 11ωρα, με περιπλάνηση από το ένα εργοτάξιο στο επόμενο, χωρίς δικαιώματα, με υποχρεωτικές άδειες.

Αντίθετα, τα κέρδη των εταιρειών που ανέλαβαν την κατασκευή (ξένων και ελληνικών) είναι τεράστια, επιδοτούμενα από τη φτηνή εργασία, κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ελληνικού κρατικού προϋπολογισμού, που πληρώνει ο λαός με απανωτούς φόρους και χαράτσια.

Αυτή η «ανάπτυξη» δεν θα φέρει οφέλη ούτε για το λαό ευρύτερα, μιας και το φυσικό αέριο δεν προβλέπεται να είναι φτηνό για τις εργατικές – λαϊκές οικογένειες, με δεδομένη τη συρρίκνωση των εισοδημάτων όλα τα προηγούμενα χρόνια και την κλιμάκωση της αντιλαϊκής πολιτικής. Ετσι, η κατασκευή και λειτουργία του αγωγού δεν πρόκειται να αντιστρέψει ούτε τις συνθήκες «ενεργειακής φτώχειας» στις οποίες διαβιούν σήμερα χιλιάδες λαϊκά νοικοκυριά, που αδυνατούν να πληρώσουν για τα στοιχειώδη.

Ωφελημένες θα βγουν ξανά οι μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις στον τομέα της μεταποίησης, καθώς το φυσικό αέριο θα αξιοποιηθεί για τη μείωση του ενεργειακού τους κόστους, ενώ αναμένεται να τροφοδοτήσει και νέο γύρο επενδύσεων σε μονάδες παραγωγής ρεύματος με φυσικό αέριο, στο όνομα της επέκτασης των «καθαρών πηγών Ενέργειας». Επίσης, ο αγωγός αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου δικτύου υποδομών για τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη, ανοίγοντας νέα πεδία κερδοφόρας δράσης για τα μονοπώλια της Ενέργειας.

Με δεδομένα τα παραπάνω, δεν είναι τυχαία η προσπάθεια που κάνουν η κυβέρνηση, αλλά και η ίδια η εταιρεία, να κατοχυρώσουν τον αγωγό ως ένα «σπουδαίο αναπτυξιακό έργο» με πολλαπλά οφέλη για την Ελλάδα και ιδιαίτερα για τις λεγόμενες «τοπικές κοινωνίες». Σ’ αυτόν το σχεδιασμό δεν εντάσσονται μόνο οι παρεμβάσεις κυβερνητικών στελεχών και παραγόντων της τοπικής διοίκησης, για τη διαφήμιση και στήριξη του έργου, αλλά και πρωτοβουλίες της ίδιας της εταιρείας, στο πλαίσιο της «εταιρικής κοινωνικής ευθύνης», όπως η προσφορά ασθενοφόρων σε ορισμένα νοσοκομεία της περιοχής, οι αναπλάσεις κ.ά.

Συγκεκριμένα, ο TAP σχεδιάζει να υλοποιήσει 47 τέτοιες δράσεις, με τους εύγλωττους τίτλους «Αναβάθμιση της ποιότητας ζωής», «Προγράμματα που ενισχύουν τα μέσα βιοπορισμού για τους κατοίκους των περιοχών όδευσης του αγωγού», «Βελτίωση δεξιοτήτων και ικανοτήτων μέσω εκπαίδευσης και επιμόρφωσης» κ.ά.