Πολλοί αναγνώστες ρωτάνε το λόγο για τον οποίο ουδείς τιμωρείται σε αυτό τον τόπο. Οι απαντήσεις πολλές και σύνθετες. Σήμερα θα ήθελα να παρουσιάσω μία από αυτές: την ιστορική παράδοση καθώς και την πολιτική-ηθική ατμόσφαιρα που δημιουργεί αυτή…. στη χώρα σήμερα.

Ο εμφύλιος στον 20ό αιώνα μας κληροδότησε έναν άκρως αρνητικό παράγοντα:
στο σχηματισμό των κυρίαρχων ελίτ συμμετείχαν συνεργάτες της τριπλής κατοχής, ιδιαίτερα των Γερμανών. Πολλοί εξόσων είχαν πλουτίσει στη διάρκεια της Κατοχής ως δωσίλογοι, μαυραγορίτες, εγκληματίες του κοινού ποινικού κώδικα. Το αποτέλεσμα αυτής της συμμετοχής ήταν η δημιουργία της αίσθησης στην Ελλάδα, αλλά και της πεποίθησης, ότι σε αυτό τον τόπο ακόμα και το χειρότερο έγκλημα, και η προδοσία, μένει ατιμώρητο.
Από την άλλη, ότι όποιος θυσιάζει τη βόλεψή του προκειμένου να αντιπαλέψει την Κατοχή, τον κάθε φορά δωσιλογισμό, το παρακράτος και την παραοικονομία στο τέλος μπορεί και να βρεθεί μπλεγμένος.

Η ατμόσφαιρα της ατιμωρησίας στη χώρα, και μάλιστα ως κερδοφορία των ατιμώρητων, ενισχύθηκε στην εποχή του ανώμαλου μετεμφυλιακού καθεστώτος. Στην εποχή όπου οι γερμανοί εγκληματίες πολέμου απελευθερώνονταν από τις ελληνικές αρχές και η ίδια η Γερμανία απαλλασσόταν από τα χρέη που είχε έναντι της Ελλάδας και των Ελλήνων.
Στην εποχή όπου αποστάτες και αποστασία συνέθλιψαν, μαζί με τα επερχόμενα τανκ, τη λειτουργία της ελληνικής δημοκρατίας. Οι ατιμώρητοι διατήρησαν ακόμα και το δικαίωμα παρουσίας στα μεταχουντικά δρώμενα του πολιτικού συστήματος.

Η ατιμωρησία απέκτησε νέο βάθος, όταν οι συνεργάτες της χούντας, πλην εξαιρέσεων, καθώς και εκείνοι που έκαναν λεφτά στη διάρκεια της επταετίας, δεν τιμωρήθηκαν. Διατήρησαν τα υλικά «κεκτημένα τους» και στη μεταπολίτευση. Το γεγονός αυτό προστέθηκε ως ένα νέο «σύννεφο» στην ατμόσφαιρα και στην αίσθηση ότι σε αυτό τον τόπο, πλην εξαιρέσεων, κανείς και τίποτα δεν τιμωρείται. Οτι, αντίθετα, η αντίσταση και το να βαδίζει κανείς όρθιος δεν επιβραβεύονται.

Ακόμα περισσότερο συνέτεινε σε αυτή την ατμόσφαιρα η βαθιά αντιπατριωτική απόφαση που είχε ληφθεί, να μην αποκαλυφτούν οι ένοχοι της κυπριακής τραγωδίας και, κατά προέκταση, να μην τιμωρηθούν. Η απαίτηση να ανοίξουν τα τρία μπαούλα που κρύβουν τα μυστικά της κυπριακής προδοσίας και βρίσκονται στο αρμόδιο υπουργείο ακούγεται σαν παραξενιά ανθρώπων όπως ο υπογράφων.

Στη μεταπολίτευση έγιναν πολλά καλά και ορισμένα στραβά. Αρκετά πράγματα άλλαξαν και εξελίχθηκαν. Ομως, ως προς το ζήτημα της ηθική ή υλικής τιμωρίας εκείνων που ευθύνονταν για τα «υπερβολικά και σκόπιμα στραβά» η ατμόσφαιρα παράμεινε η ίδια: ατιμωρησία.

Οι ισχυροί που παραβιάζουν τους νόμους, που καταστρατηγούν τους κανόνες, που πλούτισαν και πλουτίζουν εις βάρος της κοινωνίας και του μέλλοντος της χώρας, έμειναν, επίσης, όπως πάντα, ατιμώρητοι. Και όχι μόνο έμειναν ατιμώρητοι, αλλά και σήμερα παριστάνουν τους εισαγγελείς της χώρας.

Σε αυτούς έχουν προστεθεί και πολλοί από εκείνους που έχουν άμεση ευθύνη για τη σημερινή κρίση. Ολοι αυτοί που έχουν την πρώτη ευθύνη για την οικονομική πολιτική που ακολουθήθηκε, πρώην υπουργοί, πρώην τραπεζίτες, πρώην διοικητές. Χωρίς ούτε μια λέξη αυτοκριτικής μάς κάνουν δημόσια μαθήματα εξόδου από την κρίση, με περιεχόμενο μια και μοναδική φράση: η πολιτεία οφείλει να στηρίζει τα συμφέροντα και την ατιμωρησία των αφεντικών τους.

Του ΝΙΚΟΥ ΚΟΤΖΙΑ Συγγραφέα, καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς nkotzias@otenet.gr.  Αναδημοσίευση. Ελευθεροτυπία 31-12-2010