Στην μάχη τής Πύδνας (22 Ιουνίου του 168 π.Χ.) συμμετείχε στο πλευρό τού Περσέα και ο Θράξ βασιλιάς Κότυς ο Β΄, άνδρας εξαιρετικά ανδρείος. Σε μάχη που δώθηκε πριν την Πύδνα, στο Συκούριο, καθοριστικό ρόλο στην νίκη τού Περσέα επί των Ρωμαίων, έπαιξε το Θρακικό ιππικό που ηγείτο ο βασιλιάς Κότυς.
Οι Ρωμαίοι σ’ εκείνη την μάχη είχαν 2.000 ιππείς νεκρούς και 600 αιχμαλώτους. Το τμήμα των πεζών ψιλών Θρακών περίπου 6.000, προκαλούσε δέος με την όψη τους, καθώς ήταν άνδρες ψηλοί, είχαν λευκό και λαμπερό οπλισμό από ασπίδες και περικνημίδες, φορούσαν μαύρους χιτώνες και κρατούσαν βαριές σιδερένιες ρομφαίες.

Πελταστής.

Στρατιώτης, φέρων τὴν πέλτην, ὡς ἀμυντικὸν ὅπλον.

Οἱ πελταστὲς τῆς Θράκης καὶ τοῦ ὑπόλοιπου ἑλληνικοῦ χώρου, ἦταν ἐλαφρῶς ἐξοπλισμένοι ἀλλὰ πολὺ εὐκίνητοι στρατιῶτες, συνήθως μισθοφόροι. Κρατοῦσαν τὴν πέλτην, ἐλαφριὰ θρακικὴ ἀσπίδα ἡ ὁποία εἶχε μία ἐσοχὴ σὰν μισοφέγγαρο, καὶ τρία ἀκόντια, τὸ ἕνα στὸ ἕνα χέρι καὶ τὰ ἄλλα δύο στὸ ἄλλο χέρι μαζὶ μὲ τὴν ἀσπίδα. Ἡ ἐπιτυχία τους στὶς μάχες ὀφειλόταν στὴ μεγάλη τους εὐκινησία σὲ σχέση μὲ τὴ βαριὰ ὁπλιτικὴ φάλαγγα.

Πέλτη.

«Ἀσπὶς ἡμισεληνοειδής, μικρὰ καὶ ἐλαφρά, ἐν χρήσει παρὰ τοῖς Θραξί. Κατὰ τὰς παραστάσεις τῆς τέχνης ἐφέρετο κατὰ τὸ πλεῖστον ὑπὸ τῶν Ἁμαζόνων. Εἰς τὸν ἑλληνικὸν στρατόν, τὸ ἀμυντικὸν τοῦτο ὅπλον εἰσήχθη ὑπὸ τοῦ Ἰφικράτους (460-350 π.Χ.), ὅστις ὠργάνωσε λόχους, τὸν μέσον ὅρον μεταξὺ τῶν ὁπλιτῶν καὶ τῶν ψιλῶν ὅρων ἐπέχοντας, ὧν ὁ ὁπλισμὸς συνέκειτο ἐκ ξίφους, ἀκοντίου καὶ τῆς πέλτης. (Ἴδ. Ξεν. Ἑλλ. IV Ε΄. 12 κ. ἐ.) Μεγάλη Στρατιωτικὴ καὶ Ναυτικὴ Ἐγκυκλοπαίδεια, Τόμ. 5, Ἔκδ. 1929

Οἱ πελτασταί, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, φοροῦσαν κράνος καὶ ἔφεραν ἐπίσης ἕνα ἢ δύο μαχαίρια. Ἀρχικά ἦταν Θρᾶκες μισθοφόροι καὶ κατεῖχαν θέση μεταξὺ τῶν ὁπλιτῶν καὶ τῶν ψιλῶν, ἐνῶ συχνὰ ἀναφέρονται καὶ κοντὰ στοὺς τοξότες.

Ὑπὸ τὸν Ἀθηναῖο στρατηγὸ Ἰφικράτη ἀναδείχθηκαν σὲ στρατιωτικὴ δύναμη ἀποφασιστικῆς σημασίας, ὅμως ὕστερα ἀπὸ τὴν ἄνοδο καὶ τὶς κατακτήσεις τοῦ μακεδονικοῦ στρατιωτικοῦ συστήματος τῆς φάλαγγας, ἔπεσαν σὲ παρακμή. (πελταστής)

Στὴν εἰκόνα βλέπουμε παράσταση Θρᾶκα πελταστὴ, σὲ ἑλληνικὸ ἐρυθρόχρωμο κήλυκα.