Η βασική διαπίστωση από την ανάγνωση των αποτελεσμάτων είναι ότι ποτέ στην Ξάνθη δεν υπήρξε πιο δίκαιη εκπροσώπηση της κοινωνίας από ένα εκλογικό αποτέλεσμα,όπως αυτή που προκύπτει από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 με την έννοια ότι με πολύ ξεκάθαρο τρόπο κατανέμονται οι έδρες εκεί που με σαφήνεια στράφηκε η κοινωνία, όπως και αν κενείς επιχειρήσει να την ερμηνεύσει ή να την ξεχωρίσει.

Παράλληλα, η ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος στην Ξάνθη δίνει αφορμή για πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα που αφορούν στη συμπεριφορά του εκλογικού σώματος, στο «σπάσιμο» ταμπού και αντιλήψεων αλλά και στην κατάρρευση μύθων που καλλιεργήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια, στηρίζοντας συγκεκριμένα συμφέροντα. Ταυτόχρονα αποτέλεσε το τέλος ενός κύκλου πολιτικών παραγόντων που είτε πρέπει να ανανεωθεί για να επανέλθει, είτε θα επιλέξει να μείνει στο περιθώριο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα σε όλη την κοινωνία

Το πλέον εντυπωσιακό και κομβικό μήνυμα είναι η εκλογή δεύτερης έδρας από το ΣΥΡΙΖΑ στην Ξάνθη, κάτι που ανατρέπει τους μύθους περί μονόπλευρης στήριξης του αριστερού κόμματος από τη μειονότητα αλλά και το μύθο της προβληματικής κοινωνικής αναφοράς του συγκεκριμένου κόμματος (ή και αν υπήρξε τέτοια φαίνεται πως ξεπεράστηκε). Πέρα από το εντυπωσιακό ποσοστό του Χουσεΐν Ζεϊμπέκ το αποτέλεσμα δείχνει μια ισομέρεια στα στοιχεία του πληθυσμού αφού σχεδόν άλλοι τόσοι ψήφοι του ΣΥΡΙΖΑ προήλθαν από την πλειονότητα. Πριν τις εκλογές εκτιμήθηκε ότι με επίδοση του επανεκλεγέντα βουλευτή κοντά στις 15.000, το πλειονοτικό σκέλος θα μπορούσε να εισφέρει τις αντίστοιχες ψήφους, ώστε να εκλεγεί βουλευτής, όπως και έγινε. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίζει με μεγάλη διαφορά μέσα στα όρια του Δήμου Ξάνθης, γεγονός που δεν περνά απαρατήρητο από κανέναν. Πρακτικά η ανάλυση ψήφων και σταυρών δείχνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πρώτο κόμμα σε όλη την κοινωνία και παίρνει τις έδρες που του αναλογούν πολιτικά.

Η προσέγγιση της πλατιάς λαϊκής μάζας (που δεν συνέβη σε όλες περιοχές της χώρας για το ΣΥΡΙΖΑ αφού υπήρξαν και αστοχίες) δείχνει ότι το ψηφοδέλτιο, στο βαθμό επιχείρησε να διευρυνθεί, είχε την κοινωνική απήχηση που θα επιθυμούσε η Νομαρχιακή οργάνωση. Αν και χαρακτηρίστηκε από κάποιους «αδύναμο» για να διεκδικήσει τη δεύτερη έδρα, το ψηφοδέλιο (και κυρίως η συλλογική και αγωνιστική διαδικασία με την οποία απευθύνθηκε στην κοινωνία) ήταν από τους βασικούς παράγοντες που έδωσαν τη δεύτερη έδρα στο ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα, οι επιδόσεις των υποψηφίων δείχνουν ισορροπία και όχι χάσμα, αντικρούοντας την κατηγορία ότι το κόμμα περιχαρακώνεται σε συγκεκριμένους επαγγελματικούς χώρους ενώ το ποσοστό 10% των ασταύρωτων ψηφοδελτίων είναι όμοιο ή και μικρότερο των υπολοίπων κομμάτων. Το στοίχημα είναι η παρουσία του με δύο βουλευτές, ο ένας μάλιστα αρκετά νεαρός, σε μια κυβερνητική θητεία και η συνέχιση της διαφοροποίησης από τα συνήθη, που υπήρξε μέχρι σήμερα

Αύξησε δυνάμεις ο Α. Κοντός παρά την πτώση !

Στη Νέα Δημοκρατία το προφανές συμπέρασμα είναι ότι ο Αλέξανδρος αύξησε τις δυνάμεις του αλλά και την επιρροή του, παρά τη μεγάλη πτώση την απώλεια 2.000 ψήφων που υπέστη η Ν.Δ. σε σχέση με το 2012 (17.143 έναντι 15.224). Γενικότερα ο χώρος της δεξιάς παράταξης έδειξε πανελλαδικά και τοπικά, ότι αντιστάθηκε στο τεράστιο ρεύμα που υπήρχε υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ και κράτησε δυνάμεις. Η δεύτερη Γεωργία Ανδρέου με την επίδοσή της απέδειξε ότι είναι μια σοβαρή και υπολογίσιμη δύναμη ενώ ο Ντίνος Μαλάκης με τον ήπιο προεκλογικό του αγώνα και την προσέγγισή του σε αυτές τις εκλογές, ήταν το νέο και διαφορετικό που παρουσίασε το κόμμα της Ν.Δ. πετυχαίνοντας επίσης μια αξιοπρεπή επίδοση και φέρνοντας, ενδεχομένως και ψήφους που δεν θα είχε το κόμμα σε άλλη περίπτωση.

Αξιοπρεπής εμφάνιση για το ΠΑΣΟΚ

Το ΠΑΣΟΚ επλήγη από το κίνημα του ΓΑΠ και από την πανελλαδική κάμψη του κόμματος χάνοντας το 1/3 της δύναμής του σε σχέση με το 2012. (6.308 με 4.165) Παρόλα αυτά, ο Δημήτρης Σαλτούρος σχεδόν διατήρησε τις δυνάμεις του, γεγονός που δείχνει ότι αύξησε σημαντικά την επιρροή του και πέτυχε στον προεκλογικό του αγώνα. Όμως δεν ήρθε η έδρα ! Αξιοπρεπής ήταν τόσο η επίδοση όσο και η στάση του Γιώργου Χουλιάρα, ο οποίος δεν είχε την ευκαιρία να διεκδικήσει μια έδρα την εποχή των «παχιών  αγελάδων» για το ΠΑΣΟΚ αλλά μπήκε στη μάχη, στην πιο κρίσιμη συγκυρία για το πάλαι ποτέ πανίσχυρο κόμμα.

Αναιμική η επίδοση του Κινήματος στην Ξάνθη

Το κίνημα του ΓΑΠ είχε μάλλον αναιμική επίδοση στην Ξάνθη και πήρε περίπου το ποσοστό που έλειψε από το ΠΑΣΟΚ και τοπικά (ενδεχομένως και λιγότερο αν συνυπολογίσει κανείς τον αριθμό ψήφων του Μ. Τσετίν) . Οι δημοσκοπήσεις που εξαρχής δεν έδιναν ελπίδες στον πρώην Πρωθυπουργό διέψευσαν τις προσδοκίες και έτσι τα στελέχη «πλήρωσαν» την πρόθεση του κόσμου αλλά και των υποστηριχτών, να πλαισιώνουν κόμματα που  μπορούν να μπουν στη Βουλή. Αυτό ήταν πασιφανές και με γνωστά στελέχη που αποσύρθηκαν αρχικά και, εν συνεχεία, εκδηλώθηκαν υπέρ του ΠΑΣΟΚ. Εκεί αποδίδεται η πολύ μικρή επίδοση του Μάντατζη Τσετίν αλλά και η ακόμη μικρότερη επίδοση του πρώην Υπουργού Σ. Ξυνίδη, ο οποίος δεν έκανε προεκλογική εκστρατεία, ουσιαστικά, ασχολούμενος με τα κεντρικά ζητήματα και λείποντας αρκετές μέρες από την περιοχή.

Τα συμπεράσματα για Ποτάμι και ΚΚΕ

Το πρωτοεμφανιζόμενο Ποτάμι είχε το προφίλ και το χαρακτήρα που επικράτησε πανελλαδικά αλλά μάλλον καλύτερη κοινωνική αναφορά από τις υπόλοιπες περιοχές. Η μάχη ανάμεσα σε Ιατράκη και Γρηγοριάδη έδωσε το στίγμα του κόμματος αλλά ανέδειξε και το ενδιαφέρον στοιχείο ενός 27χρονου που είχε αρκετά καλή επίδοση και έχασε την πρώτη θέση για 14 σταυρούς ! Για το ΚΚΕ η απώλεια του ¼ της δύναμής του στην Ξάνθη μάλλον θα πρέπει να αποδοθεί στο ρεύμα που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ καθώς η πτώση αυτή είναι αναντίστοιχη με την έντονη και καθημερινή παρουσία των στελεχών του στην κοινωνία, στα χρόνια του μνημονίου.

Οι ΑΝΕΛ σταθεροί στην Ξάνθη και ο ρόλος των Σγουρίδη-Τσαλίδη

Τα υπόλοιπα κόμματα, όπως οι ΑΝΕΛ που είναι κυβερνητικός εταίρος, κινήθηκαν στα όρια του αναμενόμενου ενώ το ενδιαφέρον που προκύπτει, ξέχωρα από το τοπικό αποτέλεσμα είναι η επαναφορά  με κάποιο τρόπο στο προσκήνιο των Π. Σγουρίδη και Φ. Τσαλίδη.  Δεν εκτέθηκαν ως υποψήφιοι,  σε αντίθεση με τον Σ. Ξυνίδη – αφού αντίστοιχη θα ήταν η απήχηση σε ένα κόμμα όπως οι ΑΝΕΛ και δεν φάνηκε να συμβαίνει κάτι εντυπωσιακό στην Ξάνθη- αλλά διεκδικούσαν ρόλο με κάποιο τρόπο στο σκηνικό που διαμορφώνεται λόγω της συμμετοχής των ΑΝΕΛ στην κυβέρνηση.Όπως και έγινε τελικά για τον Π. Σγουρίδη, τουλάχιστον.

Ο κύκλος για κάποιους ανθρώπους -όπως π.χ. ο Μ. Τσετίν- κλείνει κάπου εδώ και θα χρειαστεί μια ενδοσκόπηση και ανανέωση για να επανέλθουν στο προσκήνιο. Η ιστορία δείχνει ότι οι χώροι συμπαρασύρουν συχνά τα πρόσωπα προς τα πάνω ή προς τα κάτω ενώ η διάρκεια όσων αντιστέκονται σε αυτό το «νόμο» είναι αξιοσημείωτη. Σίγουρα όμως οι εκλογές αυτές αποτέλεσαν ευκαιρία για ανάδειξη νέων δυνάμεων και προσωπικοτήτων και κομβικό σημείο για την πολιτική ιστορία της περιοχής.

Γιάννης Σιδηρόπουλος
isidister@gmail.com